Od Redaktora– Moja motywacja jest teraz zwielokrotniona. Jestem naprawdę bardzo mocno zmotywowany do działania, mimo że jestem najstarszym urzędującym prezesem – mówi Jan Wyrowiński, prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego, w rozmowie z „Pomeranią” (str. 3-6), podsumowując swoją, mijającą właśnie, trzyletnią kadencję. Zjazd Delegatów, na którym wybrane zostaną władze ZKP, odbędzie się 3 grudnia.
W listopadowym numerze przedstawiamy również relację z sympozjum, które w październiku odbyło się w Instytucie Polskim w Pradze. Międzynarodowa konferencja „Na styku kultur. Kaszubi i inne narody” ściągnęła nad Wełtawę czołowych znawców problematyki kaszubskiej. Pomorze i Kaszuby reprezentowali m.in. kierownik naukowy sympozjum prof. dr hab. Adela Kuik-Kalinowska, prof. dr hab. Daniel Kalinowski, prof. dr hab. Cezary Obracht-Prondzyński oraz wiceprzewodnicząca Rady Języka Kaszubskiego dr Bożena Ugowska. Więcej o tym, co działo się w stolicy Czech, piszemy na str. 8-9.
Również w październiku po raz kolejny – wraz z Pomorską Nagrodą Literacką „Wiatr od Morza” – wręczona została Kaszubska Nagroda Literacka. Otrzymał ją ks. prof. dr hab. Jan Walkusz, wykładowca Wydziału Teologii Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego, autor ponad 700 publikacji, w tym 31 książek autorskich. O tym cyklicznym wydarzeniu piszemy również w listopadowej „Pomeranii” (str. 10-11).
Od Redaktora
Bëlny Szkólny to nagroda przyznawana przez Zarząd Główny Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego wybitnym pedagogom i nauczycielom, którzy poprzez swoją pracę w sposób szczególny dbają o rozwój języka i kultury kaszubskiej.
Nagroda wręczana jest w rocznicę uchwalenia Ustawy z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty. Zgodnie z artykułem 13. tejże ustawy szkoła i placówka publiczna mają obowiązek umożliwić uczniom podtrzymywanie poczucia tożsamości narodowej, etnicznej, językowej i religijnej, a w szczególności – naukę języka oraz własnej historii i kultury. Wspomniany akt prawny był jednym z kamieni milowych w budowaniu kaszubskiej edukacji, o czym mówiła Danuta Pioch podczas swojego wystąpienia w dawnym Polskim Gimnazjum w Gdańsku, gdzie 9 września br. odbyła się uroczystość z okazji Dnia Kaszubskiej Edukacji połączona z galą nagrody Bëlny Szkólny.
Treść wystąpienia oraz relację z uroczystości wręczania nagród publikujemy na łamach „Pomeranii”. Laureatom, dwojgu wybitnym pedagogom Wandzie Lew-Kiedrowskiej oraz Witoldowi Bobrowskiemu, w imieniu redakcji „Pomeranii” serdecznie gratuluję wyróżnienia.
Wrzesień to doskonały czas na podsumowanie najważniejszych wydarzeń z dwóch wakacyjnych miesięcy. Tutaj bez wątpienia prym wiedzie XXIII Światowy Zjazd Kaszubów, który odbył się 30 lipca w Brusach. Na kilku stronach wrześniowej „Pomeranii” publikujemy relację z tego wydarzenia oraz zdjęcia, które są najlepszym dowodem gościnności mieszkańców Brus oraz doskonałej organizacji zjazdu.
Także w lipcu, ale na początku tego miesiąca, odbyły się w Kościerzynie Targi Książki Kaszubskiej i Pomorskiej „Costerina”. Były przede wszystkim okazją do doskonałej promocji dla wydawców i autorów z całego Pomorza, ale także zachętą dla czytelników, by sięgnęli po książkowe nowości, które prezentujemy w artykule „Ksążczi «wëszłë» do lëdzy”.
Turniej Gawędziarzy, który po raz 45. odbył się na początku sierpnia w Wielu, to była z kolei uczta dla wielbicieli „gawędy i dobrego słowa”, a wśród laureatów, z czego jako redakcja jesteśmy szczególnie dumni, znalazły się związane z „Pomeranią” Olga Kuklińska i Aleksandra Dzięcielska-Jasnoch.
W ubiegłym roku uczestniczyliśmy w Narodowym Spisie Powszechnym Ludności i Mieszkań. Choć nie ma jeszcze kompleksowych wyników tego spisu, Główny Urząd Statystyczny przedstawił już pierwsze dane, z których mieszkańcy województwa pomorskiego mają prawo być zadowoleni. Więcej na ten temat na stronie 3.
Chciałbym też zwrócić uwagę na rozmowę, którą przeprowadził z Adamem Mauksem, dziennikarzem sportowym, autorem książki „Biało-czerwoni z Gdańska”,Marek Adamkowicz. Biało-czerwoni to obchodzący w tym roku 100-lecie istnienia klub sportowy Gedania, który odegrał ważną rolę w sporcie nie tylko gdańskim, ale również ogólnopolskim, o czym dzisiaj niestety mało kto pamięta.
30 lipca światową stolicą Kaszub będą bez wątpienia Brusy. To tam odbędzie się XXIII Światowy Zjazd Kaszubów, na który będzie można dotrzeć m.in. Trans-cassubią – tym razem organizatorzy zapewniają odjazdy z Gdyni oraz z Chojnic. Szczegółowy rozkład jazdy publikujemy na trzeciej stronie okładkowej naszego miesięcznika, a relację z tego wydarzenia zamieścimy we wrześniowej „Pomeranii”.
Okres wakacyjny to tradycyjny czas wyjazdów. Jeśli ktoś planuje lokalne wyprawy, warto zapoznać się wcześniej z zawartością naszego miesięcznika. W nim bowiem Adam Grzybowski opisuje położoną w Zaborskim Parku Krajobrazowym niewielką kaszubską wieś Rolbik. Rolbik nad rzeką Zbrzycą jest doskonale znany kajakarzom oraz… satyrykom i politykom. Zachęcam do lektury tekstu na stronach 52-58.
Od dawna popularnością wśród letników oraz gdańszczan stroniących od wielkomiejskich tłumów cieszy się Wyspa Sobieszewska. Jej największymi walorami są właśnie cisza i spokój, jakich można zaznać na szerokich i pięknych plażach, które nieco ponad 100 lat temu były jeszcze integralną częścią Mierzei Wiślanej. Wyspa Sobieszewska może poszczycić się również długą tradycją rybaczenia, o czym na łamach „Pomeranii” pisze Radek Smilgin (strony 38-41). Widok kutrów i sieci rybackich oraz zapach z wędzonych ryb jeszcze kilka dekad temu był na tam na porządku dziennym.
